راهنمای طراحی و آماده‌سازی فایل چاپی

هدف ما در چاپ آقا ارائه محصولات چاپی در بالاترین کیفیت و جلب هرچه بیشتر رضایت شما مشتریان عزیز است. در همین راستا ما در مجوعه چاپ آقا همواره کوشیده‌ایم تا با حضور افراد متخصص و مجرب در زمینه‌های چاپ و طراحی و همچنین با استفاده از نرم‌افزارها و دستگاه‌های چاپی به روز، کلیه استانداردهای چاپی را در نظر گرفته و محصول با کیفیتی را ارائه دهیم.

البته توجه داشته باشید که در چاپ یک محصول حتی اگر از بهترین دستگاه‌های چاپ هم استفاده شود و دقیق‌ترین و کامل‌ترین نظارت‌ها بر فرآیند چاپ هم وجود داشته باشد، در صورتی که فایل ارسالی شما دارای کیفیت مناسب و استانداردهای مورد نیاز برای چاپ نباشد، محصول نهایی از کیفیت مطلوبی برخوردار نخواهد بود. لذا توصیه ما به شما این است که پیش از طراحی و ارسال فایلتان برای ما، نکات و موارد مهم زیر را مد نظر قرار دهید.

1- ابعاد یک فایل و نکات مربوط به آن

اولین انتخاب در زمان طراحی یک محصول چاپی انتخاب ابعاد آن است. البته این موضوع فقط به چند تا عدد ختم نشده و نکات خاص مربوط به خودش را دارد. در ادامه این نکات بیانش شده است.

• اندازه هر محصول

اصولا هر کدام از محصولات چاپی ابعاد مختلفی دارند؛ اما اینکه برای طراحی هر محصول چه اندازه‌ای را در نظر بگیرید که با چاپ نهایی منطبق باشد موضوع مورد توجه خواهد بود. به همین دلیل ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که پیش از طراحی، از ابعاد دقیق هر کدام از محصولات ما مطلع باشید. اندازه دقیق هر محصول در صفحه انتخاب ویژگی‌های آن محصول (مثلا کارت ویزیت براق) برای شما قرار داده شده است.

• قالب‌های مخصوص هر محصول

منظور از قالب، یک فایل خالی از پیش آماده‌‌ای‌ است که در آن تمامی موارد اعم از اندازه دقیق مورد نیاز طراحی شما، خط برش، خط تا، ناحیه امن و در برخی موارد اضافه رنگ در نظر گرفته شده است. تمامی این‌ها مواردی هستند که در طراحی یک محصول چاپی اهمیت بسیاری دارند به همین دلیل ما برای مشتریان خود قالب‌های طراحی آماده‌ای را قرار داده‌ایم که نیاز شما را در رابطه با اندازه‌گیری موارد فوق و ابعاد دقیق برطرف نماید. قالب هر محصول نیز همراه با ابعاد آن همان‌طور که بیان شد در صفحه هر محصول به صورت جداگانه وجود دارد. 

البته اگر تمایل به مشاهده ابعاد تمامی محصولات ما و دانلود قالب‌های هر یک دارید می‎توانید به بخش قالب‌ها در راهنمای آماده‌سازی فایل طراحی برای چاپ نیز مراجعه نمایید. این قالب‌ها محل برش را در محصولات، کاملا مشخص کرده‌اند تا از محدوده برش آگاه شوید و در طراحی، متن و تصاویر مهم را در این مناطق که برش و یا تا خواهند خورد، قرار ندهید. چنانچه فایل خود را از ابتدا در ابعاد مشخص شده ما طراحی نمایید، دیگر مجبور نخواهید بود که در انتها ابعاد فایل خود را جهت هماهنگی با این اندازه‌ها تغییر دهید.

• خط بـرش، خط تا، ناحیه امن و اضافه رنگ

ناحیه امن یا همان Safe area همان‌طور که از نامش پیداست برای قرار دادن اعضای اصلی طرح همچون متون، تصاویر و لوگو است. این ناحیه با در نظر گرفتن فاصله‌‌ای حدود 0/5 سانتی‌متر از لبه‌های کاغذ ایجاد می‌شود. علت مهم بودن آن در چاپ این است که وقتی چاپ محصول تمام می‌شود و نوبت به برش و یا تا کردن لبه‌های آن می‌رسد دیگر نگران حذف بخشی از نوشته‌ها و تصاویرتان نباشید.

بنابراین با ایجاد یک فاصله 5 میلی‌متری (2 میلی‌متر برش و 3 میلی‌متر محدوده امن) از همه اطراف کاغذ دیگر جای نگرانی برایتان وجود نخواهد داشت.
البته اگر طرح شما دارای رنگ در گوشه‌های آن است باید رنگ پس زمینه را چند میلی‌متر بعد از خط برش تا انتهای کار ادامه دهید. به این کار در نظر گرفتن اضافه رنگ گفته می‌شود. این موضوع برای جلوگیری از ایجاد سفیدی و بی‌رنگی در کناره‌های محصول بعد از برش انجامی می‌گیرد.

- چند نکته نهایی را هم بهتر است در نظر بگیرید:

• از قرار دادن حاشیه در کناره‌های طرح خودداری کنید. زیرا ممکن است که خطای احتمالی در برش باعث عدم تقارن حاشیه‌های اطراف نسبت به هم شود.
• در محصولاتی که دارای خط تا هستند (مانند بروشور، کارت دعوت، پاکت نامه و ...)  علاوه بر در نظر گرفتن فاصله‌ای امن و قرار ندادن عناوین اصلی در نزدیکی محل تا، به شیوه تا خوردن و بسته شدن بخش‌های آن نیز کاملا دقت کنید تا پیش از چاپ، از نحوه باز و بسته شدن و چگونگی نمایش نهایی آن آگاه باشید.
• خطوط فرضی تا و برش را به عنوان بخشی از طرح در فایل نهایی چاپی خود قرار ندهید. 
• ناحیه اضافه رنگ را بایستی متناسب با نوع طرحی که دارید، برای هر محصول چاپی در نظر بگیرید.

بدین ترتیب با در نظر گرفتن ابعاد صحیح محصول مورد نظرتان و رعایت نکات فوق می‌توانید یک محصول چاپ شده با ابعاد استاندارد و مناسب را در پایان کار، داشته باشید. 

2- کیفیت و وضوح فایل (Resolution)

کیفیت فایلی که برای چاپ ارسال می‌کنید به خودی خود یکی از مهمترین موارد تاثیرگذار بر نتیجه نهایی چاپ خواهد بود. بنابراین بایستی از ابتدا فایل‌ خود را با ابعاد اصلی (که در فوق توصیح داده شد) و وضوح بالا (Resolution 300 dpi) طراحی نمایید. اگر رزولوشن فایل طراحی را کمتر از زرولوشن استاندارد چاپی در نظر بگیرید شاید در صفحه نمایش کامپیوترتان خوب به نظر برسد اما در واقع پس از چاپ رضایتی که به دنبالش هستید را نخواهید داشت. بنابراین رزولوشن فایل‌های طراحی شما باید حداقل 300 dpi  باشد.

البته لازم به ذکر است که برای محصولات بزرگی مانند استند، رول آپ، کانتر و بنر که به عنوان محصولات فضای خارجی در سایزهای بزرگ چاپ می‌شوند و ما عموما آن‌ها را از فاصله دورتر مشاهده می‌کنیم دارای فونت‌های بزرگتری بوده و نیازی به وضوح 300 Dpi ندارند؛ به همین دلیل برای جلوگیری از افزایش حجم فایل در این گونه محصولات بهتر است که از ابتدا فایلتان را با رزولوشن 150 dpi طراحی کنید.

چند نکته مهم!

• کیفیت مناسب صرفا شامل ابعاد صحیح و رزولوشن فایل نمی‌باشد چرا که اگر در طراحی شما تصاویر و لوگو نیز وجود دارد، همه آن‌ها به عنوان اجزاء یک طرح باید دارای کیفیت بالایی باشند.
• توجه داشته باشید که ابعاد و رزولوشن فایل از همان ابتدای طراحی باید به درستی انتخاب شوند. زیرا اگر این تغییرات را در پایان طراحی اعمال کنید دیگر بر کیفیت و وضوح فایلتان هیچ تاثیری نمی‌گذارد و در نهایت شما یک محصول چاپ شده با کیفیت ناطلوب را مشاهده خواهید کرد.
• فایلی که در سایت چاپ آقا آپلود (بارگذاری) می‌کنید اگر از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد و تصاویر آن به صورت پیکسل پیکسل، تار و یا دارای گوشه‌های دندانه‌دار باشد چاپ آقا در قبال کیفیت پایین محصول نهایی مسئولیتی نخواهد داشت.

3- مدهای رنگی  (Color Modes)

همه طراحان می‌دانند که دو مد رنگی پرکاربرد به نام‌های CMYK و RGB وجود دارد. اما اینکه کدام یک مناسب طراحی‌های چاپی است مسئله‌ای است که عدم توجه به آن می‌تواند مشکلات بسیاری را برای شما هنگام مشاهده محصول چاپ شده‌تان ایجاد کند. مد رنگی RGB یک سیستم رنگی متشکل از رنگ‌های قرمز، سبز و آبی است که ترکیب آن‌ها در صفحات نمایش الکترونیکی، مانیتورها، تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند مورد استفاده قرار گرفته و میزان نور بر حسب نوع رنگی که در تصاویر نمایشگر مشاهده می‌کنید را برایتان نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که از این ساختار رنگی به هیچ عنوان در صنعت چاپ نباید استفاده کرد چرا که ساختار ترکیب رنگ‌ها بر روی کاغذ بر اساس چهار رنگ اصلی مد CMYK یعنی آبی فیروزه‌ای، سرخابی، زرد و مشکی است.

از آنجایی که طیف نمایش رنگ‌ها در سیستم RGB در مقایسه با CMYK گسترده‌تر است، در عمل امکان ساخت دقیقا همان رنگ جوهر در هیچ چاپخانه‌ای وجود ندارد. به همین علت است که وقتی به اشتباه از مد رنگی RGB برای طراحی محصول چاپی خود استفاده می‌کنید با تفاوت بسیاری در رنگ چاپ شده و آنچه که در صفحه نمایشتان مشاهده کرده بودید مواجه می‌شوید.

بنابراین برنامه‌های طراحی، حالت خاصی از CMYK را در اختیار طراح قرار داده‌اند تا بتواند پیش نمایشی از چاپ نهایی را داشته باشد. لذا، توصیه ما به شما این است که فایل‌های طراحی خود را حتما از همان ابتدای ساخت سند در نرم‌افزارهای طراحی با رنگ‌بندی CMYK تهیه و مشاهده کنید تا کمترین تفاوت ممکن را با محصول چاپی نهایی داشته باشد.

چند نکته پایانی!

• در مواقعی که طرح شما فقط به صورت سیاه و سفید است بهتر است از مد رنگی Grayscale  استفاده نمایید که مخصوص رنگ‌های سیاه، سفید و خاکستری است.
• در کارهای چاپ ۴ رنگ به هیچ عنوان از رنگ‌های ساختگی، پنتون یا Solid استفاده نکنید. در سفارش‌های ۴ رنگ کلیه رنگ‌های فوق به‌صورت اتوماتیک به ۴ رنگ تبدیل خواهند شد و در صورت استفاده از رنگ‌های مذکور ممکن است در چاپ نهایی تفاوت محسوسی مشاهده نمایید.
• برای عناصری مانند فونت‌ها و خطوط همیشه از سیاه خالص (سیاه تک رنگ) استفاده کنید که ترکیب آن بدین صورت است. سیاه خالص: C:0%، M:0%، Y:0%، K:100%
• چنانچه برای فونت‌ها و خطوط می‌خواهید به جای مشکی از رنگ خاکستری استفاده کنید، آن را نیز به صورت خالص به کار ببرید. خاکستری خالص: C:0%، M:0%، Y:0%، K:60%
• برای بخش‌هایی از طرحتان که می‌خواهید سیاه پررنگ داشته باشید، می‌توانید از سیاه اشباع استفاده کنید. (استفاده از این نوع سیاه به هیچ عنوان برای نوشته‌ها و خطوط توصیه نمی‌شود زیرا باعث ناخوانایی و عدم وضوح آن‌ها می‌گردد.) سیاه اشباع یا سیاه پرکلاغی: C:60%، M:40%، Y:20%، K:100%

4- فرمت های ذخیره‌سازی فایل‌ها

شما می‌توانید فایل‌های خود را در یکی از فرمت‌های PDF، TIFF و یا JPEG برای ما ارسال نمایید. البته توصیه ما ارسال فایل با فرمت PDF است چراکه این فرمت مناسب‌ترین ساختار برای چاپخانه را داشته و مانع از تغییرات ناخواسته می‌شود. در این ساختار کیفیت تصاویر حفظ شده و نوشته‌ها نیز خوانایی، وضوح و کیفیت خود را از دست نمی‌دهند. همچنین کنترل کیفیت توسط ما نیز به نحو بسیار بهتری انجام می‌شود. بنابراین بهتر است که فایلتان را به صورت PDF از محیط نرم‌افزارهای طراحی خروجی بگیرید و برای ما آپلود نمایید.

جهت آشنایی با دیگر مزایای ذخیره‌سازی فایل به صورت PDF و نحوه ذخیره‌سازی آن می‌توانید بر روی لینک‌های زیر کلیک نمایید.

مزایای ذخیره سازی فایل با فرمت‌ PDF
روش‌های ذخیره‌سازی فایل با فرمت PDF در نرم‌افزارهای طراحی

چند نکته مهم در مورد هر کدام از فرمت‌ها:

در فایل‌های TIFF:

• برای جلوگیری از هرگونه تغییرات احتمالی همه لایه‌ها را پیش از ذخیره کردن به یک لایه (Background Layer) تبدیل کنید.
• لایه‌های آلفا (Alpha) ، Clipping paths یا Clipping masks به هیچ عنوان نباید در فایل باشند.
• در زمان ذخیره کردن فایل از گزینه LZW (در بخش Image Compression) برای فشرده‌سازی فایل خود استفاده نمایید.

در فایل‌های JPEG یا  JPG:

• فقط از فرمت استاندارد  JPEG یا JPG برای ذخیره کردن استفاه کنید نه فرمت JPEG 2000 .
• فایل را با حداکثر کیفیت (Maximum Quality) ذخیره کنید.
• در زمان ذخیره کردن گزینه Format options را به صورت Baseline (Standard)قرار دهید.

در فایل‌های PDF:

• چنانچه می‌خواهید وجه رو و پشت یک محصول را ارسال نمایید،‌ حتما آن را در دو فایل PDF و به صورت مجزا  آماده کرده و در سایت چاپ آقا جداگانه آپلود نمایید.
• به هیچ عنوان فایل‌های طراحی چند محصول مختلف را در یک فایل قرار ندهید.
• چنانچه طرح شما دربردارنده بخش‌هایی برای یووی موضعی، هات فویل، طلاکوب یا ... می‌باشد، آنها را در یک فایل PDF جداگانه ارسال کنید.
• هنگام ارسال صفحات یک کاتالوگ یا محصولات چند صفحه‌ای، حتما ترتیب صفحات باید با شماره صفحات یکسان باشد.
• فایل‌های PDF شما باید منطبق بر استانداردهای PDF/X-3:2002 یا بالاتر باشد.
• ورژن PDF شما باید 3/1 یا بالاتر باشد.
• در فایل نهایی نباید Transparency و رمز (Password) وجود داشته باشد.
• در فایل خروجی باید یک پروفایل رنگی به‌ صورت Output Intent مشخص شده باشد.
• بهتر است فونت‌های طرح خود را به Outline یا Curves تبدیل کنید.
• برای جلوگیری از هرگونه تغییرات احتمالی همه لایه‌ها را پیش از ذخیره کردن به یک لایه (Background Layer) تبدیل کنید.
• طرح خود را نچرخانید.

5- اجزاء داخلی طرح

می‌دانیم هر طرح شامل عناصر مربوط به خودش است از جمله این عناصر می‌توان به متون، تصاویر، رنگ‌ها و بارکدهای مختلف اشاره کرد. پیش از این، در رابطه با رنگ توضیحات مهم را با هم بررسی کردیم. اما در این بخش می‌خواهیم نکات چاپی مربوط به دیگر اجزاء یک طرح را بیان کنیم.

فـونت و خطوط:

در طراحی یک محصول شما می‌توانید متناسب با سلیقه خود فونت مناسبی را برای نوشته‌های طرحتان انتخاب نمایید. اما نکته‌ای که در رابطه با فونت‌ها وجود دارد ویژگی‌های آن‌ها است. این ویژگی‌ها اگر متناسب با استانداردهای چاپی نباشند ممکن است در چاپ طرح شما مشکلاتی را ایجاد کنند.

یکی از آن ویژگی‌ها همان توناژ رنگی مناسب برای رنگ مشکی فونت است که پیش از این بررسی کردیم. یکی دیگر از ویژگی‌ها نیز اندازه فونت است. اندازه فونت متناسب با طرح و نوع کاربردی که دارد می‌تواند متفاوت باشد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مطلب را هم مطالعه نمایید.

• در طراحی محصولات چاپی، برای متون فارسی به هیچ عنوان از فونت‌های کوچکتر از 7 پوینت و برای متون لاتین از فونت‌های کوچکتر از 6 پوینت استفاده نکنید. 
• پهنای خطوط سیاه در زمینه روشن باید باید حداقل 0/25 پوینت (0/09 میلی‌متر) و  پهنای خطوط سفید در زمینه تیره باید حداقل 0/5 پوینت (0/18 میلی‌متر) باشد.
• اگر بخش‌هایی از نوشته و خطوط شما دارای هات فویل (طلاکوب، نقره‌کوب، مس،کوب و یا رنگی‌کوب) است حداقل اندازه فونت آن باید 15 پوینت (پهنای نازکترین بخش فونت از 4 پوینت یا همان 1/4 میلی‌متر کمتر نباشد) و حداقل پهنای خطوط و اشکال آن باید 1 پوینت (0/5 میلی‌متر) باشد.
• همچنین اگر در بخش‌هایی از نوشته و خطوط از یووی موضعی قرار داده شده است، باید از فونت‌هایی با اندازه 14 پوینت استفاده نمایید. (پهنای نازکترین بخش فونت از 1 پوینت یا همان 0/5 میلی‌متر کمتر نباشد) البته برای خطوط و نوشته‌های مثبت (که یو وی قرار است بر روی آن قرار گیرد)، پهنای حداقل 2 پوینت (0/7 میلی‌متر) را در نظر بگیرید و برای خطوط و نوشته‌های منفی (که یو وی باید بیرون آن قرار گیرد)، پهنای حداقل 3 پوینت (1 میلی‌متر) را انتخاب نمایید.

تصاویر و لوگو:

همان‌طور که بیان شد لوگو و تمامی تصاویری که در فایل طراحی خود قرار می‌دهید باید کیفیت و وضوح بالایی داشته باشند چرا که در غیر این صورت باعث کاهش کیفیت بخش‌هایی از طرح چاپ شده شما می‌شوند. 

کیو آرکد یا بارکد:

اگر می‌‌خواهید در طرح خود از QR Code یا بارکد استفاده نمایید بهتر است که مطالب زیر را حتما در نظر بگیرید.

• اندازه کیو آر کدی که در طرح قرار می‌دهید باید باید به‌گونه متناسبی باشد؛ یعنی نه آنقدر بزرگ که جلوه طرح شما را از بین ببرد و نه آنقدر کوچک که به هنگام خوانده شدن توسط دستگاه‌های بارکد خوان مشکل ایجاد کند.
• رزولوشن کیو آرکد یا بارکد نیز باید بالا و بین 300 dpi تا 356 dpi در نظر گرفته شود.
• پهنای خطوط سیاه بارکد باید حداقل 0/25 پوینت (0/09 میلی‌متر) و  پهنای خطوط سفید آن باید حداقل 0/5 پوینت (0/18 میلی‌متر) باشند.