بخش دوم: انواع پوشش های مختلف در چاپ

همان‌طور که در بخش اول این مقاله بیان شد پوشش‌های مختلفی جهت استحکام بیشتر محصولات چاپی و افزایش زیبایی جلوه بصری آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. در بخش اول پوشش‌های سلفون در دو نوع مات و براق و لمینت مات و براق مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه با بخش دوم: انواع پوشش های مختلف در چاپ آشنا می شوید.

در این بخش نیز انواع پوشش‌های ورنی و یو.ویی‌ (UV) به صورت کامل بررسی می‌شود.

ورنی

یکی دیگر از پوشش‌های چاپی که موجب محافظت محصولات چاپی در برابر خراش و آسیب‌های جزئی و همچنین جذابیت بیشتر آن می‌شود پوشش ورنی است. البته لازم به ذکر است که برای کارهای چاپی که نیاز به طول عمر زیادی داشته و در معرض رطوبت و موارد شیمیایی هستند پوشش ورنی چندان مناسب نبوده و بهتر است از نوع دیگری استفاده شود.

از روکش ورنی می‌توان هم به‌صورت موضعی و خاص برای بخشی از سطوح چاپی و هم به‌طور کامل جهت پوشاندن تمامی سطوح استفاده کرد.

در مرحله اعمال ورنی بر روی سطح چاپی باید توجه داشت که سطوح چاپی ورنی خورده در قسمت خروجی ماشین چاپ روی هم انباشته نشوند و زیاد تحت فشار قرار نگیرند. چرا که در غیر این صورت موجب پشت‌زنی سطوح در چاپ می‌گردد.

انواع پوشش ورنی

با توجه به مواد تشکیل دهنده پوشش ورنی و روش چاپی که برای آن استفاده می‌گردد می‌توان این پوشش را در دو گروه قرار داد. نوع اول ورنی گرم و نوع دوم ورنی سرد می‌باشد.

– ورنی گرم

پوشش ورنی گرم به روش چاپ سیلک اسکرین بر روی سطح مورد نظر قرار می‌گیرد. بدین صورت که در این روش با تهیه فیلم از محل مورد نظر و استفاده از روش چاپی سیلک اسکرین ورنی گرم به آن محل منتقل می‌گردد.

در مواد تشکیل‌دهنده ورنی گرم، نوعی ماده نفتی وجود دارد که موجب بوی ناخوشایند در محصولات چاپی همچون بروشور،کاتالوگ و … می‎شود؛ به همین دلیل مقداری اسانس خوشبوکننده به ورنی گرم می‌افزایند.

– ورنی سرد

این نوع پوشش به صورت چاپ افست انجام می‎گیرد و تنها پوششی است که صرفا جهت تثبیت رنگ، مورد استفاده قرار گرفته و تقریبا هیچ‌گونه درخشندگی در آن مشاهده نمی‌گردد.

انتقال پوشش ورنی سرد به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد. یکی از آن‌ها، روش بدون آب از طریق آغشته‌سازی سطح چاپی در ورنی است. روش دوم ایجاد یک پلیت جداگانه همانند چاپ رنگ تفکیکی و اعمال ورنی از طریق محلول رطوبت‌دهی دستگاه چاپ افست می‌باشد.

یو.وی (UV)

پوشش UV معمولا به صورت یک لایه برجسته و براق بر روی سطح چاپی قرار می‌گیرد. با توجه به مواد مصرفی برای این نوع پوشش، یک روکش مات یا براق فراهم می‌شود. البته نوع مات آن به دلیل هزینه بالا و زمان زیادی که نیاز دارد به ندرت استفاده می‌شود. به صورت معمول در اکثر کارهای چاپی همچون کارت ویزیت به منظور افزودن جلوه بصری زیباتر از هر دو پوشش مات و براق استفاده می‌گردد.

از آنجایی که مواد مصرفی در پوشش UV به روش ماوراء بنفش خشک می‌شود نام آن به اختصار UV نامگذاری شده است.

افزودن یو.وی به سطح چاپی علاوه بر جذابیتی که به همراه دارد موجب مقاومت بیشتر محصول چاپی و محافظت از آن در برابر عواملی همچون باران، فرسودگی و رنگ‌پریدگی می‌شود.

انواع یو.وی

همان‌طور که بیان شد این نوع پوشش در دو نوع مات و براق به سطح چاپی منتقل می‌شود. در این میان به جز این نوع دسته‌بندی نوع دیگری نیز وجود دارد که با توجه به سطح پوشانندگی آن نام‌گذاری شده است. نوع اول یو.وی سیلندری تخت و نوع دوم یو.وی موضعی برجسته است.

– یو.وی سیلندری تخت

در این روش مانند پوشش ورنی، سطح چاپی که همان کاغذ یا مقوا است را از توری سیلک اسکرینی که حاوی مواد UV است (و یا غلطک UV بدون فیلتر) عبور داده و تمام کاغذ را آغشته به UV می‌کنند. در این حالت پس از عبور از خشک‌کن، سطح چاپی مورد نظر با مواد یو.وی پوشانده می‌شود.

– یو.وی موضعی برجسته

یو.وی موضعی نوع دیگری از روکش است که با کلیشه مجزا بر روی سطح چاپی قرار گرفته و برخی از نقاط طرح را برجسته‌تر می‌کند. بدین معنا که بخشی از طرح را که می‌توان با افزودن سطح براق و برجسته به آن‌، موجب ایجاد جذا‎بیت بیشتری در آن شد را انتخاب کرده و طی فرآیند چاپ با افزودن رنگ مورد نظر به آن بخش و عبور از اشعه ماوراء بنفش، به محصول چاپی با یو.وی موضعی دست یافت. این لایه برجسته باعث می‌شود که حالت سایه‌روشن و براق بر روی سطح دیده شود که موجب جذابیت خاصی در محصول چاپی می‌گردد. در صنعت تجاری از یو.وی موضعی بیشتر برای نمایان کردن قسمت‌های مهم محصول چاپی همچون نام تجاری، لوگو و… استفاده می‌شود.

جهت ارسال طرح یو.وی دار به چاپخانه ابتدا فایل اصلی به صورت 4 رنگ اصلی و با فرمت PDFX ارسال می‌گردد؛ سپس جهت مشخص کردن بخش مورد نظر برای چاپ یو.وی موضعی می‌بایست آن بخش را به رنگ مشکی یکدست مشخص کرده و با همان فرمت خروجی و کیفیت فابل اصلی، جداگانه به چاپخانه ارسال کرد.

در کنار پوشش‌های مختلفی که بیان شد، جهت زیبایی بیشتر ظاهر محصولات چاپی، می‌توان جلوه‌های ویژه و گوناگونی را نیز به آن‌ها افرود. به‌طور مثال برجسته‌کاری بخشی از سطح چاپی، برش‌های خاص در دایکات، چاپ سیلک، هات‌فویل، چاپ بر روی شیشه‌های نیمه‌شفاف و مات پی.وی.سی، ایجاد نوشته‌های برجسته به روش ترموگرافی و … .

در مقاله افزودن جلوه‌های ویژه در چاپ به طور کامل این موارد مورد بررسی قرار گرفته است.